Διαδικασία

Πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε έρευνα, αφιερώστε λίγα λεπτά για να σκεφτείτε τι γνωρίζετε για τους υγροτόπους. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον καταιγισμό ιδεών για να καταγράψετε τις ιδέες σας και να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του WWF Major Wetlands of the World (σημαντικοί υγρότοποι του κόσμου) για να αντλήσετε κάποιες ιδέες. Στη συνέχεια, μιλήστε με τους συμμαθητές σας στην ομάδα και δείτε αν μπορούν να προσθέσουν κάποια στοιχεία στις γνώσεις σας.

 
Τώρα, είστε έτοιμοι για την έρευνα. Ο καθένας πρέπει να ερευνήσει τους ιστοτόπους των γενικών πληροφοριών σχετικά με τους υγροτόπους ώστε να έχει μια πληροφόρηση του συνόλου των θεμάτων. Ωστόσο, αυτοί οι ιστότοποι προορίζονται μόνο για να δώσουν σε όλους το απαραίτητο γνωστικό υπόβαθρο και δεν παρέχουν επαρκείς λεπτομέρειες για την έρευνά σας σύμφωνα με τον ρόλο που έχετε επιλέξει (ιστορικός, περιβαλλοντολόγος, δημοσιογράφος, ειδικός ερευνητής).
Αφού μελετήσετε:
α) το κείμενο «Τύποι υγροτόπων»  στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων (ΕΚΒΥ)
β) το κείμενο σχετικά με τις «Διεθνείς Συμβάσεις για την προστασία των υγρότοπων» (Διεθνής Σύμβαση Ραμσάρ)
γ) το κείμενο Υγρότοποι από την ιστοσελίδα του ΚΠΕ Καστοριάς, «B.2.3.2. In situ πρακτικές διαχείρισης της βιοποικιλότητας – Προστατευόμενες περιοχές»
δ) το κείμενο «Απειλές και κίνδυνοι για τους υγρότοπους» που αφορά στις φυσικές απειλές και τις ανθρώπινες επεμβάσεις και
ε) το άρθρο «Οι 20 υγροβιότοποι της Μαγνησίας παράγοντας τοπικής ανάπτυξης»
να συζητήσετε τα αποτελέσματα της έρευνάς σας και να καταγράψετε τις απόψεις σας σχετικά με τις λειτουργίες των υγροτόπων, τις απειλές που αντιμετωπίζουν, τη διατήρηση των ιδιαίτερων φυσικών χαρακτηριστικών τους, τις αξίες τους για τον άνθρωπο, τις χρήσεις τους και την ορθολογική διαχείρισή τους. 

Χωριστείτε σε 4 Ομάδες

Από τα πρώτα χρόνια εμφάνισης του στη Γη ο άνθρωπος χρησιμοποίησε τους υγροτόπους ως περιοχές ανάπτυξης σχετικής δραστηριότητας. Η ποικιλότροπη εκμετάλλευση των υγροτόπων από τον άνθρωπο (αποξηράνσεις, μπαζώματα, εκτός σχεδίου δόμηση, ρύπανση, έργα υποδομής, αλλοίωση της αισθητικής του τοπίου), έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση τροποποιήσεων ή και ριζικών αλλοιώσεων – καταστροφών σ΄αυτές τις περιοχές.
Αποστολή της ομάδας σας είναι να συλλέξετε γραπτά κείμενα και φωτογραφίες που απεικονίζουν τον υγρότοπο της Μπουρμπουλήθρας πριν από οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση. Μια σύγχρονη δορυφορική φωτογραφία του τόπου θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε τις αλλαγές στο τοπίο, να επεξεργαστείτε και να αξιολογήσετε το υλικό που συλλέξατε και να διατυπώσετε την άποψή σας γύρω από τις έννοιες, τοπίο, φυσικές αλλαγές και ανθρώπινες παρεμβάσεις.
Επισκεφθείτε τις παρακάτω ιστοσελίδες που θα σας βοηθήσουν στην αποστολή σας:
– Διαβάστε το άρθρο «έλος» στη Βικιπαίδεια.
– Ανοίξτε τον Χάρτη της περιοχής του Βόλου (1887-1890) και τον Χάρτη της ευρύτερης περιοχής του Βόλου (1890) του αγγλικού ναυτικού.
– Μελετήστε τα ιστορικά αποσπάσματα για την Μπουρμπουλήθρα στο σχολιασμό της φωτογραφίας του Κ. Ζημέρη, και τέλος
– Ανοίξτε την εφαρμογή του google earth, εστιάστε στην περιοχή του υγροτόπου και αποθηκεύστε μια δορυφορική φωτογραφία του.
Η ομάδα σας πιο συγκεκριμένα σας θα διαπιστώσει:
– Ποιές αλλαγές έγιναν στο τοπίο; (καταγραφή, κατάταξη αλλαγών σε αρνητικές, θετικές ή ουδέτερες).
– Ποιές αλλαγές εξυπηρετούν τους κατοίκους και πώς; (λόγοι, καταγραφή επιπτώσεων και ωφελειών, προτεινόμενες λύσεις για να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις και να αναδειχθούν οι ωφέλειες).
Στη συνέχεια αφού μελετήσετε:
α) τις προτάσεις για ζητήματα περιβάλλοντος, Παραλιακό μέτωπο, σελίδα 26, των Αναλυτικών θέσεων Αντιπροσωπείας ΤΕΕ Ν. Μαγνησίας επί της Β1΄ Φάσης του Γ.Π.Σ. Πολεοδομικού Συγκροτήματος Βόλου, και
β) το κείμενο «Ακτογραμμή και παραλιακό μέτωπο της πόλης του Βόλου», σελίδα 24, «Δήμος Βόλου: Υφιστάμενη κατάσταση», Greenkeys: Urban green as a key for sustainable cities,
να αναπτύξετε ένα σενάριο διαφύλαξης και ανάπτυξης του οικοσυστήματος της περιοχής. Με βάση τα στοιχεία του παρελθόντος, το σενάριο μπορεί να περιλαμβάνει τις υποθέσεις σας για το πρόβλημα, τις προβλέψεις πιθανών επιπτώσεων στο μέλλον και τις προτεινόμενες λύσεις ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων. 

Στο παρελθόν οι υγρότοποι παρά τη σημασία τους για τις τοπικές κοινωνίες αντιμετωπίστηκαν ως πρόβλημα (λόγω κουνουπιών και άλλων εντόμων, προκαταλήψεων, κινδύνων κ.ά). Κάποια εποχή ξεκίνησαν μεγάλα έργα αποξήρανσής τους για να επεκταθούν η καλλιεργήσιμη γη και οι τουριστικές, βιομηχανικές ή αστικές δραστηριότητες. Δεν είναι λίγοι οι υγρότοποι που χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι απόρριψης σκουπιδιών και μπαζών.
α) Παρακολουθήστε το βίντεο υγρότοποι από την τηλεοπτική σειρά Γυρίσματα του ΣΚΑΪ. (Επίσκεψη στους υγροτόπους της Λιχούρας και της Μπουρμπουλήθρας) και
β) διαβάστε τα άρθρα:
«Η σημασία της προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης των υγροτόπων» και «2.830 κιλά σκουπίδια «ψάρεψε» ο Οργανισμός Λιμένος Βόλου από την Μπουρμπουλήθρα» (21/03/2013)
Αποστολή σας είναι να καταγράψετε τις απειλές και τις πιέσεις που αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ο υγρότοπος και έχουν οδηγήσει στη σοβαρή υποβάθμισή του και την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και να επισημάνετε τη σπουδαιότητά του για το περιβάλλον, την τοπική κοινωνία και την οικονομία. 

 Η μεταφορά της Ιχθυόσκαλας του Βόλου στον υγρότοπο της Μπουρμπουλήθρας – τον μεγαλύτερο της Μαγνησίας, μετά την αποξήρανση της Κάρλας -, ο οποίος βρίσκεται στη συνέχεια του λιμανιού, έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών σε οικολογικές οργανώσεις και κατοίκους της περιοχής.
Αποστολή της ομάδας σας είναι να παρουσιάσετε τις θέσεις της δημοτικής αρχής και των περιβαλλοντικών οργανώσεων για την κατασκευή της ιχθυόσκαλας στο ευαίσθητο οικοσύστημα της Μπουρμπουλήθρας. Αφού συζητήσετε τις θέσεις των δύο πλευρών, να καταγράψτε ως δημοσιογράφοι τις επιπτώσεις της κατασκευής της ιχθυόσκαλας (θετικές και αρνητικές) και να διατυπώστε την άποψή σας κατά πόσον ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες, ώστε να διαφυλαχθεί ο ευαίσθητος υγρότοπος της περιοχής μας.
Χρησιμοποιήστε τους παρακάτω συνδέσμους που θα σας βοηθήσουν στην αποστολή σας:
α) Ανοίξτε τον διαδραστικό χάρτη με το σχέδιο του λιμένος Βόλου και εντοπίστε τις παρεμβάσεις της επέκτασης του λιμανιού (από τον Κραυσίδωνα ως τον Ξηριά) και της κατασκευής της ιχθυόσκαλας στον υγρότοπο. Ζητήστε τη βοήθεια της πρώτης ομάδας (των ιστορικών), η οποία ασχολείται με το θέμα της αλλοίωσης των χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου τοπίου από παλιότερες εποχές μέχρι σήμερα.
β) Ενημερωθείτε για τις παρεμβάσεις στον υγρότοπο διαβάζοντας τα άρθρα: i. «Θύελλα διαμαρτυριών για την Μπουρμπουλήθρα» (εφημ. Το Βήμα 22/09/2002) και ii. «Προς αποπεράτωση η ιχθυόσκαλα του Βόλου» (27/04/2012). 

Στο πλαίσιο του διεθνούς ενδιαφέροντος για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, οι υγρότοποι κατέχουν ιδιαίτερη θέση εξαιτίας των πολύπλοκων και σημαντικών λειτουργιών που επιτελούν και των αξιών που απορρέουν από αυτές. 
«Η συνειδητοποίηση της σπουδαιότητας των υγροτόπων καθιστά επιτακτική την ανάγκη λήψης αυστηρών μέτρων προστασίας και υιοθέτησης περιβαλλοντικά ορθών μεθόδων διαχείρισης. Η διεθνής κοινότητα έχει ανταποκριθεί μέχρι σήμερα θετικά, με τη δημιουργία ανάλογων θεσμών και ρυθμίσεων. Η θέσπιση των ρυθμίσεων αυτών έχει συμβάλλει σε μια τυποποίηση προτεινόμενων διαδικασιών και πρακτικών, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου περιβάλλοντος, προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα προαναφερθέντα προβλήματα» (Θ. Τριανταφύλλου)
Αφού μελετήσετε το κείμενο «Η προστασία των υγροτόπων μέσω των διεθνών συμβάσεων» που αφορά στις αρχές του διεθνούς εθιμικού δικαίου σχετικά με το περιβάλλον και την προστασία των υγροτόπων και τις βασικές διεθνείς συμβάσεις (Ραμσάρ, Βέρνης, Βόννης και Βιοποικιλότητας), μέσω των οποίων σκιαγραφείται το καθεστώς διεθνούς προστασίας των υγροτόπων και ο μηχανισμός εφαρμογής τους, αποστολή σας είναι:
να διατυπώσετε τους λόγους που υπαγορεύουν την ανάγκη προστασίας του υγροτόπου της περιοχής μας.
Στους λόγους να συμπεριλάβετε τις θεμελιώδεις αρχές της υποχρέωσης για το σεβασμό του περιβάλλοντος, της πρόληψης, της προφύλαξης, της περιβαλλοντικής συνεργασίας, της αειφορίας και της επαυξημένης προστασίας.