Το λιμάνι του Βόλου

Ευτυχισμένος αυτός που σαν τον Οδυσσέα ταξίδεψε στα λιμάνια της Μεσογείου:
«το λιμάνι του Βόλου»

Λίγο μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς πολλοί μαθητές και μαθήτριες της Γ΄ τάξης του 1ου γυμνασίου Νέας Ιωνίας πρότειναν στους καθηγητές τους να ασχοληθούν με κάποιο περιβαλλοντικό πρόγραμμα, γιατί τα τελευταία χρόνια ανησυχούν για τις κλιματολογικές αλλαγές κυρίως όμως  για όσες υφίστανται στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, το Βόλο, που δυστυχώς σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των εφημερίδων είναι μια από τις πιο επιβαρυμένες πόλεις της Ελλάδας αναφορικά με τη μόλυνση της ατμόσφαιρας.
Οι προτάσεις ήταν πολλές. Άλλοι μαθητές πρότειναν να ασχοληθούμε με τους χείμαρρους της πόλης, άλλοι με την Κάρλα και άλλοι με τον Παγασητικό κόλπο. Η πρόταση όμως που υπερίσχυσε ήταν αυτή που σχετιζόταν με το λιμάνι του Βόλου. Η συμμετοχή ήταν μεγάλη. Σχεδόν δύο ολόκληρα τμήματα της τάξης δήλωσαν την επιθυμία τους να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Ύστερα από συζήτηση καθορίστηκαν οι στόχοι:
– Μελέτη σχέσεων περιβάλλοντος και ανθρώπου
– Ευθύνη για τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς
– Ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης και κουλτούρας στους μαθητές
– Καλλιέργεια ευαισθησίας όλων των μαθητών – εκτός των εμπλεκομένων – για την  παράδοση και την κληρονομιά του τόπου μας
– Ανάπτυξη ικανοτήτων παρατήρησης, καταγραφής, ταξινόμησης της ζωής στο λιμάνι, καθώς και δεξιοτήτων διερεύνησης και δράσης γύρω από περιβαλλοντικά θέματα.
– Κοινωνικοποίηση των μαθητών με τη συμμετοχή τους στην ομαδική εργασία
– Πιο ειδικά στοχεύουμε στο να αποκτήσουν οι μαθητές βασικές γνώσεις για το λιμάνι του Βόλου, να παρατηρήσουν πιο προσεκτικά την ιδιαίτερη ζωή του, να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της προστασίας του, να επικοινωνήσουν με τους περίοικους και να γνωρίσουν στοιχεία από την οικονομική και κοινωνική ζωή του αντίστοιχου χώρου.
Επιπλέον :
– Να συνειδητοποιήσουν τα τραγικά αποτελέσματα της επέμβασης του ανθρώπου στη φύση και να προτείνουν τρόπους επίλυσης των προβλημάτων που προκύπτουν
– Να εντοπίσουν τη σχέση του λιμανιού με την οικονομική ανάπτυξη του τόπου
– Να γίνουν ερευνητές της ιστορίας του λιμανιού
– Να ανακαλύψουν μέσα από δράση την επιρροή του λιμανιού στα ήθη, στα έθιμα, τους θρύλους και τις παραδόσεις του τόπου μας, καθώς επίσης και την επίδρασή του στη λογοτεχνία, την ποίηση και όλες τις τέχνες γενικότερα.
– Να μελετήσουν την επίδραση της λειτουργίας του λιμανιού στα επαγγέλματα που άνθισαν στο χώρο του και γύρω από αυτόν, καθώς επίσης και τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τη σημερινή του χρήση.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με πολλή διάθεση και κέφι. Τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί μετά το πέρας των μαθημάτων μία φορά την εβδομάδα μένουμε στο σχολείο και μέσα από τις ομάδες εργασίας επικοινωνούμε, καταγράφουμε τις  παρατηρήσεις μας, ανταλλάσσουμε τις πληροφορίες μας  και δημιουργούμε? Μέχρι τώρα δύο φορές έχουμε επισκεφτεί ? και μάλιστα σε ημέρες αργίας – το λιμάνι. Είναι αξιοθαύμαστο πώς οι μαθητές δραστηριοποιούνται και παίρνουν συνεντεύξεις από όσους συναντούν εκεί : ψαράδες, ναυτικούς, καταστηματάρχες? Αναπτύσσουν έτσι ευφάνταστες δεξιότητες και κάνουν αισθητή την παρουσία τους στην περιοχή του λιμανιού. Οι επιτόπιες επισκέψεις συνοδεύονται από καταγραφή, παρατήρηση, έρευνα του οικοσυστήματος  του λιμανιού, ενώ σε λίγο καιρό θα επισκεφτούμε κατόπιν συνεννόησης το εμπορικό λιμάνι και θα πάρουμε συνεντεύξεις από τους αντίστοιχους φορείς.

Απόψεις των μαθητών
– Πιστεύω πως οι μαθητές πρέπει να παίρνουν μέρος σε τέτοιου είδους προγράμματα, λέει η μαθήτρια Πολυξένη Τάρε, γιατί καλλιεργούν το ομαδικό πνεύμα και περνούν δημιουργικά το χρόνο τους συλλέγοντας πληροφορίες. Συγκεκριμένα στο λιμάνι μάθαμε να κάνουμε ερωτηματολόγια και να παίρνουμε συνεντεύξεις.
– Τα προγράμματα είναι μια μορφή κοινωνικοποίησης, αναφέρει η μαθήτρια Ελένη Τσομπάνογλου
– Μπήκα στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα γιατί μέχρι τώρα δεν είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σε κάτι ανάλογο, λέει η μαθήτρια Αθανασία Μυρτάκη. Όσο περνάει ο καιρός μου αρέσει και περισσότερο.
Κάτι ανάλογο αναφέρει και ο μαθητής Αναστάσιος Παυλίδης:
– Θέλω να συμμετέχω σε περαιτέρω δραστηριότητες του σχολείου και να μη μένω σε ένα βαρετό και καθημερινό πρόγραμμα?
Η μαθήτρια Γεωργία Σταμάτη τονίζει:
– Στην αρχή μπήκα στην περιβαλλοντική ομάδα μόνο και μόνο για την εκδρομή που θα πηγαίναμε! Στη συνέχεια όμως είδα ότι το πρόγραμμα ήταν ενδιαφέρον και μου άρεσε! Με την ομάδα μου μάθαμε να συνεργαζόμαστε και ελπίζουμε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα?
Συμπερασματικά?
Όλοι μαζί ? καθηγητές και μαθητές –  καταγράφουμε τις προσωπικές τους εμπειρίες, αυτενεργούμε και πειραματιζόμαστε. Ξεκινήσαμε ήδη την κατασκευή ενός κολλάζ και σκοπός μας είναι να συνθέσουμε ένα θεατρικό δρώμενο που θα είναι ανάλογο των γνώσεων και των εμπειριών που θα αποκομίσουμε. Το έργο θα είναι πόνημα   των μαθητών και θα αποκαλύψει τα προσωπικά τους ταλέντα.
Προς το παρόν όμως δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο για να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα  σχετικά με το λιμάνι. Γι΄ αυτό, αν κάποια παιδιά σας πλησιάσουν και σας δώσουν ένα χαρτί να το συμπληρώσετε, σας παρακαλούμε να το κάνετε με την καρδιά σας   και να μην αρνηθείτε! Θέλουμε να δημιουργήσουμε πολίτες υπεύθυνους και δημιουργικούς,   και όχι υποχείρια και κατευθυνόμενα ανδρείκελα?
Τα σχέδια και τα όνειρα είναι πολλά? Ας ελπίσουμε ότι θα τα πραγματοποιήσουμε?
Συμμετέχοντες μαθητές:

Μυρμηγκιάς Αντώνης Γ3 Μυρτάκη Αθανασία Γ3
Νάνο Αρμάντο Γ3 Νονόγλου Δέσποινα Γ3
Ξανθά Αναστασία Γ3 Ξανθά Αντωνία Γ3
Παλάσκα Αναστασία Γ3 Πάντζιου Αικατερίνη Γ3
Παπανικολάου Παντελής Γ3 Παρδάλης Ευάγγελος Γ3
Παυλίδης Αναστάσιος Γ3 Σαμαρά Αθηνά Γ3
Σελάι Βασίλης Γ3 Σιαμέτη Φωτεινή Γ3
Σκαλίδη Ελένη Γ3 Σουλούκος Γεώργιος Γ4
Σταμάτη Γεωργία Γ4 Στεργιοπούλου Σταματίνα Γ4
Τάρε Πολυξένη Γ4 Τίκα Πασχαλίνα Γ4
Τουτουντζόγλου Ελένη Γ4 Τραγή Αικατερίνη Γ4
Τσαπουρνιώτης Αναστάσιος Γ4 Τσιαντούλας Νικόλαος Γ4
Τσόγκας Αθανάσιος Γ4 Τσόλιας Πάρις Γ4
Τσομπάνογλου Ελένη Γ4 Τσοπουρίδης Γρηγόριος Γ4
Φλωρή Μαρία Γ4 Χατζηδάκη Αντωνία Γ4
Χατζ-ομάρ Θεοχάρης Γ4 Χρόνης Ευστάθιος Γ4

Η υπεύθυνη του Προγράμματος, Αλεξάνδρα Μούρτζη, φιλόλογος.
Συμμετέχουσες: Ειρήνη Καλιοντζή, μαθηματικός, Μαρία Τσελεπή, τεχνολόγος και Ελένη Λαβδογιάννη, μαθηματικός.

Αλεξάνδρα Μούρτζη, φιλόλογος
Άρθρο για την εφημερίδα Θεσσαλία